ราคาบอล อัตราต่อรองฟุตบอล
ราคาฟุตบอลหรืออัตราต่อรองฟุตบอลมีหลายรูปแบบ ที่นิยมในไทยก็คือราคาแบบ Asian Handicap (เอเชี่ยนแฮนดิแคป) ซึ่ง ก็คือแต้มที่ "ทีมต่อ" แถมให้ "ทีมรอง" และมีหน่วยในการต่อทีละ 0.5 ลูก เช่น ต่อครึ่งลูก, ต่อหนึ่งลูก, ต่อหนึ่งลูกครึ่ง โดยหลักการแล้วที่มีการต่อก็เพื่อทำให้ทั้งสองทีมมีโอกาสชนะ(หลังรวมแต้มต่อ แล้ว)ใกล้เคียงกัน เพื่อจะได้มีโอกาสลุ้นทั้งสองข้าง (ลุ้นข้างเดียวไม่มัน หุหุ)
ตัวอย่างเช่น ถ้า Fulham ต่อให้ Hull City ครึ่งลูก ก็อาจจะเขียนกันแบบนี้: Fulham -0.50, หรือ Hull City +0.50, หรือ Fulham 0:1/2 Hull City
ส่วนราคาแบบ Fixed Odds (1X2) หรือฟิกซ์อ๊อดส์ (บางทีภาษาไทยเรียกราคาพูล) นั้นจะไม่มีการต่อ คือเลือกไปเลยว่า ทีมเหย้าชนะ (1), เสมอ (X), หรือทีมเยือนชนะ (2) เป็นที่นิยมในตะวันตก - ดูราคาฟุตบอลและน้ำจริง
น้ำ
น้ำ (odds) คือการประมาณความน่าจะเป็น (probability) ที่เหตุการณ์หนึ่งจะเกิดขึ้น มีหลายรูปแบบ แต่ที่อ่านง่ายที่สุดคือแบบทศนิยม (Decimal Odds) ซึ่งบางทีเรียกว่า แบบยุโรป (European Odds) เช่น
| ทีมเหย้า | ทีมเยือน | 1 | X | 2 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Fulham | -0.50@1.73 | Hull City | +0.50@2.25 | 1.71 55% | 3.41 27% | 5.20 18% |
| -0.75@1.96 | +0.75@1.97 | |||||
| -1.00@2.49 | +1.00@1.60 | |||||
Fulham -0.50@1.73 หมายถึง Fulham ต่อให้ Hull City ครึ่งลูกที่น้ำ 1.73 แต่ถ้าจะให้ต่อมากกว่าครึ่งลูก น้ำก็ต้องมากขึ้นไปด้วย เป็น -1.00@2.49 ก็คือต่อหนึ่งลูกที่น้ำ 2.49 ซึ่งน้ำที่มากขึ้นหมายถึงความน่าจะเป็นที่เหตุการณ์นั้นจะเกิดขึ้นก็ลดลงไป ด้วย (จากเดิม Fulham ชนะเกิน 0.5 ลูก มีโอกาส 57% เปลี่ยนเป็นต้องชนะเกิน 1 ลูก เหลือโอกาสเกิดขึ้น 39%)
ความน่าจะเป็น
น้ำจะสามารถแปลงเป็นความน่าจะเป็นได้โดยใช้สูตร* ซึ่งต้องหา overrround (ภาษาไทยบางทีเรียกมาร์จิ้น) ออกมาก่อน โดยเอา 1/น้ำ ของแต่ละเหตุการณ์ที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ทั้งหมดมารวมกัน สำหรับแบบ Fixed Odds ก็มี 3 เหตุการณ์ แต่ถ้าเป็นแบบ Asian Handicap ก็จะมีแค่ 2 เหตุการณ์
| overround หรือ vig | = (1 / น1) + (1 / นX) + (1 / น2) | = (1/1.71) + (1/3.41) + (1/5.20) = 1.0704 |
| โอกาสที่ทีมเหย้าจะชนะ | = (1 / น1) / overround | = (1/1.71) / 1.0704 = 0.55 = 55% |
| โอกาสที่จะเสมอ | = (1 / นX) / overround | = (1/3.41) / 1.0704 = 0.27 = 27% |
| โอกาสที่ทีมเยือนจะชนะ | = (1 / น2) / overround | = (1/5.20) / 1.0704 = 0.18 = 18% |
| overround หรือ vig | = (1 / นA) + (1 / นB) | = (1/1.73) + (1/2.25) = 1.0225 |
| โอกาสที่ "Fulham -0.50" (A) จะเกิดขึ้น | = (1 / นA) / overround | = (1/1.73) / 1.0225 = 0.57 = 57% |
| โอกาสที่ "Hull City +0.50" (B) จะเกิดขึ้น | = (1 / นB) / overround | = (1/2.25) / 1.0225 = 0.43 = 43% |
มี ข้อสังเกตุว่า overround ของราคาแบบ Asian Handicap มักจะน้อยกว่าราคาแบบ Fixed Odds ทำให้น้ำของแบบ Asian Handicap มักจะมากกว่าแบบ Fixed Odds (1X2) เช่น Fulham แบบ 1X2 น้ำอยู่ที่ 1.71 แต่ Fulham -0.50 ซึ่งก็มีผลเหมือนกัน กลับมีน้ำ 1.73 สูงกว่าอยู่ 0.02
หมายเหตุ: overround บางทีเรียกว่า theoretical hold หรือ vigorish โดยบางทีจะเรียกเฉพาะส่วนที่เกิน 1
ความน่าจะเป็น แม่นหรือเปล่า?
ที่จริงแล้วที่อธิบายมานั้นขั้นตอนมันย้อนกลับ คือเราแปลงน้ำมาเป็นความน่าจะเป็น แต่ผู้เชี่ยวชาญที่ตั้งราคาบอลนั้นวิเคราะห์ฟุตบอลได้ความน่าจะเป็นแล้วจึง แปลงมาเป็นน้ำ ดังนั้นน้ำที่ได้มานั้นอาจจะถูกบิดเบือนจากความน่าจะเป็นอันแท้จริงก็ได้ แล้วก็อย่าลืมอีกว่า ถ้า Fulham มีโอกาสชนะ 55% จริง แต่ก็ยังมีโอกาสเสมอ และแพ้อยู่ด้วย
ราคาบอลแบบฮ่องกงและมาเลย์
ทั้งนี้ยังมีน้ำแบบฮ่องกงและมาเลย์อีก ซึ่งสามารถแปลงจากแบบทศนิยมได้ดังนี้
| ทศนิยม (Decimal) | ฮ่องกง (HK) | มาเลย์ (Malay) | |
|---|---|---|---|
| น้ำ 1 | 1.71 | 0.71 = ทศนิยม - 1 | 0.71 = ทศนิยม - 1 |
| น้ำ X | 3.41 | 2.41 = ทศนิยม - 1 | -0.41 = 1 / (1-ทศนิยม) |
| น้ำ 2 | 5.20 | 4.20 = ทศนิยม - 1 | -0.24 = 1 / (1-ทศนิยม) |
การแปลงน้ำแบบทศนิยมเป็นแบบมาเลย์นั้นมีสองสูตร
- "ทศนิยม - 1" ใช้ในกรณีน้ำแบบทศนิยมน้อยกว่าหรือเท่ากับ 2.00
- "1 / (1-ทศนิยม)" ใช้ในกรณีมากกว่า 2.00
ต่อแบบควบ
ต่อควบ รวมการต่อสองราคาไว้ด้วยกัน เช่น ต่อครึ่งลูกควบหนึ่งลูก หรือย่อๆว่าต่อครึ่งควบลูก หรือเขียนได้ว่า (-0.5 + -1.0) / 2 = -0.75 นั่นเอง การต่อที่ลงท้ายด้วย .75 หรือ .25 เป็นการต่อควบทั้งหมด ทั้งนี้การต่อควบรวมสองราคาไว้ด้วยกัน เวลาถูกเต็มก็ต้องถูกทั้งสองราคา ถ้าถูกราคาเดียวก็เรียกว่าถูกครึ่งครับ
*หมายเหตุ: อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://en.wikipedia.org/wiki/Mathematics_of_bookmaking
การตั้งราคา และที่มาของ Fixed odds
การตั้งราคาของเวปบอลนั้น ตั้งโดยการดูว่าทีมใดจะเป็นทีมที่เก่งกว่าโอกาสชนะเยอะกว่า เวปบอลก็จะจ่ายน้อย แต่ถ้าดูแล้ว โอกาสชนะมีน้อยหรือแทบไม่มีเลยก็จ่ายเยอะ รวมถึงองค์ประกอบต่างๆ ในการแข่งขันด้วยซึ่งจริงๆแล้ว ราคาเอเชี่ยนแฮนดิแคปนั้นเป็นการแปลงราคา มาจากราคาฟิกซ์ออดส์ กับ Double Chance (ด๊าบเบิ้ลเช้นซ์)
ราคา Fixed odds ซึ่งจะจ่ายเฉพาะ เจ้าบ้าน เสมอ เยือน เป็นอัตราที่แตกต่างกันไป โดยเจ้าจะหักคอมมิสชั่นไว้แล้ว โดยหลายๆ คนคิดว่า ราคาฟิกซ์ออดส์นี้จะไม่เคลื่อนไหวเลยเพราะมาจากคำว่า Fix แต่จริงๆแล้ว มันหมายถึงว่า จ่าย fix ผลการแข่งขันเพียง 3 ชนิดที่แน่นอนต่างหาก ก็คือ ในทุกการแข่งขันจะมีผลอยู่แค่นี้ เจ้าบ้านชนะ เยือนชนะ และผลเสมอ เท่านั้น และถ้าคุณดูให้ดีๆ คุณจะเห็นว่า ในแต่ละร้านรับ[ปี๊บบ]กีฬานั้น จะมีการเปลี่ยนแปลงราคาฟิกซ์ออดส์ไปตามสถานะการณ์
